Hebzucht en de huidige crisis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Een ijverige dame, met de eerste kriebels van de lenteschoon-maak in de buik, leverde een vijftiental grote plastic tassen vol met overtollig huisraad, kleding en sieraden in bij een kringloopwinkel. Ze was blij dat ze er van af was, want haar huis puilde uit van de spulletjes. “Weet je”, zei ze met een diepe zucht, ”dat dit opruimen me blijer maakt dan toen ik die spulletjes nieuw aanschafte? Elke keer als ik iets wegdoe, krijg ik meer lucht.”
Deze dame (± 60 jaar oud) is door haar leeftijd in de fase gekomen van dingen loslaten, van onthechten. Jonge mensen groeien de samenleving in, die verzamelen juist spulletjes om hun leven in te richten, maar oudere mensen groeien de samenleving uit. Die merken dat ze op een gegeven moment bijna bedolven worden onder al hetgeen ze aanschaften. Ze willen ervan af. Ze willen ruimte. Ze weten ook dat spulletjes niet gelukkig maken. Oké, bepaalde dingen heb je nodig en kunnen je leven vergemakkelijken, maar er gelukkig door zijn, dat is iets anders.
Oudere mensen raken dus, door de wijsheid der jaren, vaak onthecht. Maar er zijn ook jonge mensen die reeds onthechten. Die kopen natuurlijk ook wat ze nodig hebben en wat ze mooi vinden, en genieten er ook van. Maar ze nemen niet meer dan ze nodig hebben en zitten er gevoelsmatig niet aan vast. Dat is onthechten. Gevoelsmatig afstand doen van…..
Door dat te doen verkrijg je vrijheid. Bovendien hoeven we inderdaad niet alles te hebben. Hoe meer je hebt, hoe meer je moet onderhouden. Al schaf je maar een aquarium aan of een vijver in de tuin, dat verlangt allemaal onderhoud.
Minder spullen betekent meer vrijheid en meer vrije tijd.
Een mooi voorbeeld is het verhaal van de aap. Die ontdekte een lekkere banaan op de bodem van een kruik.
Natuurlijk wilde de aap die lekkernij hebben en stak zijn hand in de kruik. Maar de kruik had een smalle hals. En toen de aap zijn hand wilde terugtrekken, kon dat niet omdat de hand die nu de banaan vasthield, te breed was. Hoe de aap ook schudde en wrong, hij kreeg de banaan er niet uit. De enige remedie was om de banaan los te laten en de aap was weer vrij. Loslaten of onthechten was de oplossing voor het probleem. En dit werkt precies zo bij mensen.
De grondoorzaak van onze huidige financiële crisis is de hebzucht van de mens. Doordat men (vooral topfunctionarissen bij allerlei verschillende bedrijven en instellingen) maar niet genoeg kon krijgen, wordt nu in heel Europa en elders veel pijn geleden. En al is de nood nog zo hoog, toch zijn er regels en wetten die er voor zorgen dat miljonairs minder of zelfs geen belasting hoeven te betalen. Het kan toch niet zo zijn dat een miljonair in een lagere belastingschijf valt dan zijn secretaresse? En toch is dat zo. Wat een hebzucht! De gewone mensen dragen helaas de zwaarste lasten. Er zijn zelfs voedselbanken die mensen moeten weigeren omdat ze niet iedereen kunnen helpen. Hebzucht maakt alles kapot. Gandhi zei het treffend:
“Er is genoeg op de wereld voor de behoefte van iedereen,
maar niet voor de hebzucht van enkelen.”
Zou het niet verstandig zijn om reeds te leren onthechten als we nog jong zijn? En dat je alleen maar die spulletjes tot je neemt die je nodig hebt? En natuurlijk mag er wat bij voor het leuke, maar al het meerdere is overbodig en leidt uiteindelijk alleen maar tot problemen. Als we dat allemaal zouden leren, is er geen crisis nodig om ons tot inzichten te dwingen. We kunnen beter goedschiks leren dan kwaadschiks, zoals nu helaas gebeurt.
Het is te hopen dat elke crisis een springplank is naar een samenleving die veel meer gebaseerd is op menselijkheid, eerlijkheid, vriendelijkheid en duurzaamheid. Het is niet te begrijpen dat er mensen zijn (zoals in de t.v. reportage “Het snelle geld”, van Jort Kelder te horen was) die verkondigen dat “hebzucht goed is”, want dat drijft de economie op. Wat een waanzin. Waarom moet die opgedreven worden? De bomen groeien toch ook niet tot in de hemel? Goed is toch goed? Genoeg is toch genoeg? Waarom moet er steeds meer winst gemaakt worden, zoals op de beurzen duidelijk te zien is?
We hebben met zijn allen een groot casinospel gespeeld, en risicogedrag vertoond ter wille van zo veel mogelijk winst op zo kort mogelijke termijn. Een opgedreven economie betekent dat er steeds meer gepresteerd moet worden, meer ellebogenwerk, meer hardheid en snelheid, en daardoor meer stress en ontmenselijking. Deze tijd van crisis leert ons hoe het niet moet. Meer welvaart drijft blijkbaar de hebzucht op. Waarom geen gulden middenwegen bewandelen?
De ene kant van de medaille (de financiële crisis) kennen we nu wel. De andere kant leert ons dat we weer tot normale proporties terug moeten keren betreffende hoe te leven en met geld om te gaan. Zo hoorden we dat er weer degelijkheid komt, zowel op materieel als op moreel terrein. Zoals dat de mensen inzien dat marktwerking in de zorg en in het onderwijs echt niet kan. In die instellingen hoort het niet om geld te gaan, maar om de zorg voor de mensen en zeker voor de kinderen.
Je kunt dus niet zomaar geld blijven uitgeven en alles aanschaffen wat je maar wenst. Kortom: de hebzucht is zijn grenzen tegengekomen. Gelukkig! Want als je hebzucht zijn gang laat gaan, betekent dat onherroepelijk de ondergang.
En laten we vooral ook beseffen dat tegenspoed eveneens zijn keerzijde heeft. Een goede keerzijde. Want je leert er altijd wel iets goeds door, waardoor voorspoed weer kan terugkeren en je bovendien weer wijzer geworden bent.
DE KEERZIJDE VAN DE MEDAILLE VAN TEGENSPOED IS
VOORSPOED
Wil je op dit artikel reageren, dan kan dat via de contactpagina.
Zie knop 'contact'.
